Tionscadal WATERWAY EUI

Fáilte chuig an leathanach eolais oifigiúil don Tionscadal WATERWAY, arna óstáil ag Comhairle Cathrach na Gaillimhe. Tugtar sonraí tábhachtacha ar an leathanach seo faoin tionscadal Gníomhartha Nuálacha (IA) atá mar chuid de Thionscnamh Uirbeach Eorpach (EUI), "Acmhainní Fuinnimh Uisce agus Turasóireachta le haghaidh Gaillimh Ghníomhach Rathúil" (WATERWAY).

EUI Waterway

Tá nasc an leathanaigh seo ar shuíomh gréasáin Chomhairle Cathrach na Gaillimhe ag: www.galwaycity.ie/waterway – (ionadchoinneálaí URL - comhtháthaigh le fearann an tsuímh nua é).
Arna chomh-mhaoiniú ag an Aontas Eorpach trí Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE)).

 

WaterwayLogo

Tionscadal WATERWAY Ceisteanna

Cad é Tionscadal WATERWAY agus cén fáth a bhfuil tábhacht leis do Chathair na Gaillimhe?

Cad é Tionscadal WATERWAY agus cén fáth a bhfuil tábhacht leis do Chathair na Gaillimhe?
Is tionscnamh nuálach é Tionscadal WATERWAY faoi stiúir Chomhairle Cathrach na Gaillimhe mar chuid de chlár Gníomhartha Nuálacha faoin Tionscnamh Uirbeach Eorpach.
Is í Cathair na Gaillimhe an chéad údarás áitiúil in Éirinn a fuair maoiniú faoin ngné seo – éacht suntasach do Chomhairle Cathrach na Gaillimhe agus don Fhoireann um Ghníomhú ar son na hAeráide araon.
Ag croílár an tionscadail, tacaítear le haistriú fuinnimh na Gaillimhe. Tugtar aghaidh ar chuid de phríomhdhúshláin aeráide na cathrach, lena n-áirítear:
•    glacadh íseal le fuinneamh in-athnuaite, 
•    tearcrochtain fuinnimh 
•    rochtain theoranta ar mhaoiniú do thionscadail aeráide, agus 
•    an gá atá le scileanna na hearnála glaise a fhorbairt go háitiúil.
Suiteálfar trí chóras hidreachumhachta ar scála beag, feadh na gcanálacha i gCathair na Gaillimhe trí WATERWAY. Ginfidh na córais sin leictreachas glan chun bonneagar áitiúil a chumhachtú, lena n-áirítear feithiclí leictreacha a luchtú, agus ath-infheisteoidh siad an t-ioncam a ghintear go díreach i dtionscnaimh aeráide Chomhairle Cathrach na Gaillimhe.
Díríonn an tionscadal freisin ar oideachas agus ar rannpháirtíocht. Trí chláir oiliúna agus trí fhoghlaim phraiticiúil, forbróidh an tionscadal fórsa saothair áitiúil oilte i bhfuinneamh in-athnuaite. Ag an am céanna, osclófar na suíomhanna hidreachumhachta mar spásanna poiblí, rud a chruthóidh deiseanna nua do thurasóireacht inbhuanaithe agus d'idirghníomhaíocht phobail.
Cruthaíonn na gnéithe sin samhail chiorclach ina mbíonn fuinneamh glan, oideachas, pobal agus infheistíocht áitiúil ar fad le chéile. 
I measc na dtorthaí a bhfuiltear ag súil leo tá giniúint níos mó fuinnimh in-athnuaite, astaíochtaí níos ísle, cruthú post, uasoiliúint, agus teacht aniar pobal níos láidre, rud a fhágann gur samhail é WATERWAY ar féidir le cathracha eile ar fud na hEorpa foghlaim uaidh.

Cé atá páirteach i gcur i gcrích an tionscadail?

Tá Comhairle Cathrach na Gaillimhe i gceannas ar an Tionscadal WATERWAY, a fheidhmíonn mar phríomhúdarás uirbeach, a dhéanann maoirseacht ar an seachadadh foriomlán agus a chinntíonn go bhfuil an tionscadal ag teacht le Plean Gníomhaithe ar son na hAeráide sa chathair.
Tá grúpa comhpháirtithe áitiúla agus Eorpacha le neart taithí ag obair le chéile chun tacú le codanna éagsúla den tionscadal.
•    Tá Ollscoil na Gaillimhe ar thús cadhnaíochta maidir le hoideachas, oiliúint agus taighde. Cabhraíonn siad le Saotharlann Bheo an tionscadail a dhearadh agus a chur i gcrích, tacaíonn siad le huasoiliúint i dteicneolaíochtaí glasa agus cinntíonn siad gur féidir eolas a aistriú chuig cathracha eile.
•    Tá Líonra Pobail Chathair na Gaillimhe (GCCN) freagrach as rannpháirtíocht an phobail. Eagraíonn siad comhairliúcháin phoiblí, ceardlanna agus imeachtaí chun a chinntiú go múnlaíonn guthanna áitiúla an tionscadal agus a thorthaí.
•    Tá Quirke Renewable Systems Ltd, cuideachta fuinnimh in-athnuaite in Éirinn, freagrach as ceann de na trí shuiteáil hidreachumhachta ar scála beag a chur i gcrích. Tá siad ag tabhairt faoi na staidéir féidearthachta theicniúla agus measúnuithe pleanála do na trí shuíomh atá beartaithe.
•    Soláthraíonn Tionól Réigiúnach an Tuaiscirt agus an Iarthair (NWRA) maoirseacht straitéiseach chun a chinntiú go n-oireann an tionscadal do bheartais réigiúnacha agus náisiúnta níos leithne, agus cabhróidh siad leis an tsamhail a chruthú arís sa todhchaí.
•    Tá Comhpháirtithe Aistrithe Eorpacha ón gCróit (Ludbreg), ón Iodáil (Jesolo), agus ón bPortaingéil (Águeda) mar chuid den fhoireann chun foghlaim ó chur chuige na Gaillimhe agus ceachtanna a thabhairt ar ais chuig a gcomhthéacs féin.

Cén chaoi a maoinítear an tionscadal?

Tá buiséad iomlán de bheagán os cionn €4.2 milliún ag an Tionscadal WATERWAY agus comh-mhaoiníonn an tAontas Eorpach é trí Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE).
•    Tagann 80% den mhaoiniú ó CFRE.
•    Tagann an 20% eile ó ranníocaíochtaí comhpháirtithe.
Roinntear an maoiniú idir comhpháirtithe an tionscadail bunaithe ar a róil agus ar a bhfreagrachtaí:
•    Comhairle Cathrach na Gaillimhe – thart ar 63% den bhuiséad iomlán
•    Ollscoil na Gaillimhe – thart ar 12%
•    Quirke Renewable Systems Ltd – thart ar 7%
•    Líonra Pobail Chathair na Gaillimhe (GCCN) – thart ar 3%
•    Tionól Réigiúnach an Tuaiscirt agus an Iarthair (NWRA) – thart ar 5%
•    Trí chomhpháirtí aistrithe Eorpacha (Ludbreg, Jesolo, Águeda) – thart ar 11% le chéile
   Three European transfer partners (Ludbreg, Jesolo, Águeda) – approx. 11% combined

Conas a oibríonn an teicneolaíocht hidreachumhachta?

Hydropower
Tá muintir na hÉireann ag baint leas as cumhacht uisce leis na blianta fada. Ar feadh na gcéadta bliain, thacaigh aibhneacha agus canálacha le tionscal áitiúil - ag cur cumhacht ar fáil do mhuilte arbhair, oibreacha teicstíle, agus próiseáil adhmaid. Bhí ról lárnach ag uiscebhealaí Chathair na Gaillimhe féin sa stair seo, agus tá go leor de na taraenna agus de na bualchomhlaí ón ré sin le feiceáil fós sa lá atá inniu ann.
Tógann an tionscadal WATERWAY ar an oidhreacht seo trí hidreachumhacht a thabhairt isteach arís ar bhealach nua-aimseartha inbhuanaithe. In áit dambaí móra nó tuirbíní oscailte, úsáidtear córas dlúth iata. Léiríonn an teicneolaíocht sin an sreabhadh nádúrtha agus na difríochtaí measartha airde ("titimí") i gcóras canálacha na Gaillimhe. Déantar uisce a threorú trí chuasán beag agus castar gineadóir taobh istigh, táirgtear leictreachas sula sreabhann sé díreach ar ais isteach sa chanáil.
Tá na tuirbíní sin thar a bheith éifeachtach ó thaobh spáis de agus is féidir iad a chur in áit chomh beag le 3 mhéadar cearnach, agus dá bhrí sin, tá siad oiriúnach do thimpeallachtaí teoranta uirbeacha agus oidhreachta ar nós chanálacha na Gaillimhe. Tá fócas ar an mbonneagar atá ann cheana a nuachóiriú agus tá siad teoranta do chanálacha tionsclaíocha saintógtha na cathrach.
Dearadh an córas freisin ar bhealach neamhdhíobhálach don fhiadhúlra. Cuireann scáileáin brainlín cosc ar éisc dul isteach sa seomra tuirbín, agus ní chuirtear isteach d’éisc ar imirce le sruth. Mar thoradh ar an dearadh dúnta agus ar an méid bheag, tá sé go hiomlán sábháilte don fhiadhúlra os cionn agus faoi bhun an uisce. Cloíonn an tionscadal go hiomlán le treoirlínte comhshaoil náisiúnta agus AE.
Chomh maith le leictreachas glan, ar chostas íseal a ghiniúint, d'fhéadfadh cáilíocht uisce agus rialáil teochta níos fearr laistigh de na canálacha a bheith mar thoradh ar chúrsaíocht uisce feabhsaithe. Tá na mílte suiteálacha micrea-hidreachumhachta den chineál céanna ann ar fud an domhain - a thacaíonn le pobail agus a chaomhnaíonn a dtimpeallachtaí nádúrtha agus tógtha. Is ábhar mórtais do Gaillimh anois a bheith páirteach sa ghluaiseacht sin.

Cad iad na buntáistí a bhfuiltear ag súil leo do Chathair na Gaillimhe, don phobal agus don chomhshaol?

Dearadh an Tionscadal WATERWAY chun luach fadtéarmach a sholáthar do Chathair na Gaillimhe trí fhuinneamh glan, rannpháirtíocht an phobail agus freagracht chomhshaoil a thabhairt le chéile.
I dtaca leis an gcathair, ginfidh an tionscadal leictreachas in-athnuaite ó líonra canálacha Chathair na Gaillimhe, rud a chabhróidh le bonneagar áitiúil a chumhachtú, mar shampla pointí luchtaithe feithiclí leictreacha agus soilsiú poiblí. Tacaíonn sé sin le Plean Gníomhaithe ar son na hAeráide i nGaillimh agus cuireann sé le sprioc níos leithne na cathrach a bheith níos neamhspleácha ó thaobh fuinnimh de agus níos athléimní ó thaobh na haeráide de.
I dtaca leis an bpobal, cruthaíonn an tionscadal deiseanna oideachais, oiliúna agus rannpháirtíochta. Tacóidh clár tiomnaithe Saotharlann Bheo le forbairt scileanna i bhfuinneamh in-athnuaite agus i ngníomhú ar son na haeráide, maidir le ceardlanna agus gníomhaíochtaí poiblí le linn an tionscadail. Déanfar na suíomhanna hidreachumhachta a fhorbairt ina spásanna inrochtana, fáilteacha do chuairteoirí a thugann le chéile oidhreacht na Gaillimhe agus an inbhuanaitheacht.
Níos tábhachtaí fós, déanfar aon ioncam a ghintear ón leictreachas a tháirgtear a athinfheistiú go háitiúil, ag cabhrú le huasghrádú fuinnimh foirgneamh poiblí a mhaoiniú, tacú le tionscnaimh aeráide faoi stiúir an phobail, agus tógáil ar dhul chun cinn na cathrach maidir le dul i ngleic le tearcrochtain fuinnimh agus dúshláin chomhshaoil.
I dtaca leis an gcomhshaol, laghdaíonn an tionscadal astaíochtaí carbóin agus baineann sé úsáid níos fearr as na hacmhainní nádúrtha agus tógtha atá ann cheana féin - agus uiscebhealaí Chathair na Gaillimhe á gcosaint ag an am céanna. Tá an teicneolaíocht hidreachumhachta dlúth, ní chuireann sé mórán brú agus tá an dearadh sábháilte don fhiadhúlra, agus é ag teacht go héasca le líonra canálacha na cathrach.
Ciallaíonn na buntáistí sin uile gur céim phraiticiúil agus réamhbhreathnaitheach é WATERWAY i dtreo Gaillimh níos glaise agus níos láidre.

An bhfuil na tuirbíní sábháilte don fhiadhúlra?

Tá - tá sábháilteacht fiadhúlra san áireamh i ndearadh na tuirbíní atá á n-úsáid sa tionscadal WATERWAY.
Murab ionann agus tuirbíní móra ar a bhfuil lanna oscailte acu, tá an córas seo faoi iamh go hiomlán. Ní féidir le héisc dul isteach sa seomra tuirbín a bhuíochas le scáileáin brainlín údaraithe, a chuireann bac orthu agus a ligeann d'uisce sreabhadh gan srian. Is féidir le héisc dul ar imirce le sruth mar is gnách ag baint úsáid as seachbhóithre agus as sreabhadh canála atá ann cheana, agus ní chuirfear aon trealamh i bpríomhabhainn na Coiribe, áit a bhfuil na bealaí imirce is gníomhaí.
Tá an teicneolaíocht neamhdhíobhálach freisin d'ealaí agus d'éin eile - tá na haonaid beag, séalaithe, agus curtha i suíomhanna canála rialaithe. Toisc go bhfuil siad ciúin agus dlúth (cuid acu chomh beag le pláta dinnéir), bíonn siad ag teacht leis an timpeallacht gan cur isteach ar an bhfiadhúlra os cionn nó faoi bhun an uisce.
Tá na cineálacha sin tuirbíní micrea-uisce in úsáid cheana féin ar fud na hEorpa agus níos faide i gcéin, agus tá na mílte suiteálacha rathúla ag cur cumhacht ar fáil do thithe agus do phobail. Tá córas na Gaillimhe curtha in oiriúint do ghréasán stairiúil canálacha na cathrach, rud a chinntíonn go gcuirtear cosaintí comhshaoil isteach i ngach céim.
 

Cad é an amlíne agus cad a tharlóidh ag amanna áirithe?

Beidh an Tionscadal WATERWAY ar siúl ó Dheireadh Fómhair 2025 go Márta 2029.
•    2025–2026: Cuirfear tús le pleanáil, staidéir theicniúla, agus rannpháirtíocht an phobail. Deimhneofar suíomhanna hidreachumhachta deiridh agus ullmhófar dearaí.
•    2026–2027: Suiteáilfear an chéad chóras hidreachumhachta agus forbrófar pleananna oideachais agus turasóireachta.
•    2027–2028: Suiteáilfear na córais eile. Cuirfear cláir phoiblí, ceardlanna agus an tSaotharlann Bheo i bhfeidhm.
•    2028–2029: Measfar agus roinnfear torthaí an tionscadail. Tabharfar pleananna fadtéarmacha chun críche chun an tionchar a bhainistiú agus a leathnú.
 

Conas is féidir le cónaitheoirí agus le grúpaí pobail páirt a ghlacadh?

Is cuid lárnach de Thionscadal WATERWAY é rannpháirtíocht an phobail.
Le linn an tionscadail, beidh deiseanna ann do chónaitheoirí, do scoileanna agus do ghrúpaí áitiúla páirt a ghlacadh i réimse gníomhaíochtaí, lena n-áirítear ceardlanna poiblí, cuairteanna ar an láithreán, agus foghlaim phraiticiúil trínár gclár Saotharlann Bheo. 
Cuirfear seisiúin oiliúna, cainteanna agus imeachtaí atá dírithe ar fhuinneamh in-athnuaite agus ar ghníomhú ar son na haeráide ar fáil trí Shaotharlann Bheo, rud a thabharfaidh deis do dhaoine scileanna nua a fhoghlaim agus smaointe a roinnt. Beidh Líonra Pobail Chathair na Gaillimhe i gceannas ar sheisiúin rannpháirtíochta rialta freisin chun a chinntiú go gcuirtear guth an phobail san áireamh sa chinnteoireacht.
Cibé acu má tá suim agat san inbhuanaitheacht, san oideachas, nó díreach níos mó a fhoghlaim faoin tionscadal, beidh go leor bealaí ann chun páirt a ghlacadh. Roinnfear sonraí ar pháirt a ghlacadh ar shuíomh gréasáin Chomhairle Cathrach na Gaillimhe agus ar na meáin shóisialta.

Conas a roghnaítear na suíomhanna le haghaidh hidreachumhacht?

Tá an tionscadal ina chéim luath faoi láthair. Táthar ag ullmhú na láithreán, ag tabhairt faoi staidéir innealtóireachta, agus ag mealladh rannpháirtíocht an phobail. Cinnteofar na suíomhanna le haghaidh suiteáil tuirbíní tar éis staidéir mhionsonraithe féidearthachta agus comhshaoil. 
Tá bonneagar ann cheana féin i gcuid de na suíomhanna atá á mbreithniú, mar shampla tuirbíní, bualchomhlaí agus lintéir, rud a cheadaíonn táirgeadh fuinnimh nua-aimseartha nach gcuirfidh isteach ar shuíomhanna mórán.
Is suíomh píolótach den scoth iad suíomhanna a bhfuil bonneagar iontu cheana féin toisc go bhfuil an bonneagar sin acu, mar shampla seantaraenna, bealaí uisce, agus struchtúir a bhaineann le fuinneamh, agus mar thoradh air sin, bíonn siad oiriúnach chun córais hidreachumhachta nua-aimseartha ar scála beag a shuiteáil.

Cad a tharlóidh nuair a bheidh deireadh leis an tionscadal in 2029?

Cé go dtiocfaidh deireadh leis an gcéim mhaoinithe de Thionscadal WATERWAY in 2029, leanfaidh a thionchar ar aghaidh i bhfad níos faide.
Déanfar meastóireacht ar an tionscadal agus é críochnaithe agus d'fhéadfaí na trí chóras hidreachumhachta a choinneáil ag feidhmiú. Leanfaidh siad ar aghaidh ag giniúint leictreachas glan do bhonneagar áitiúil, agus níos tábhachtaí fós, leanfar ar aghaidh leis an ioncam a tháirgeann siad a athinfheistiú i dtionscnaimh aeráide áitiúla, agus tacófar le huasghrádú fuinnimh tí, cláir phobail, agus iarrachtaí nua inbhuanaitheachta.
Beidh oidhreacht bhuan ag an obair oideachais agus rannpháirtíochta a dhéantar tríd an Saotharlann Bheo freisin. Leanfaidh ábhair oiliúna, comhpháirtíochtaí agus gníomhaíochtaí feasachta poiblí a forbraíodh le linn an tionscadail orthu ag tacú le scileanna glasa agus gníomhú ar son na haeráide i nGaillimh ar feadh na mblianta amach romhainn.
 

Cá bhfaighidh mé tuilleadh faisnéise nó acmhainní meán?

Is é an leathanach seo an phríomhfhoinse. Chun teacht ar threalamh meán, íomhánna ardtaifigh, nó agallaimh, déan teagmháil leis an gceannaire tionscadail. 
Chun sonraí oifigiúla a fháil faoin AE, tabhair cuairt ar an suíomh gréasáin Tionscnamh Uirbeach Eorpach.