Tá fís shoiléir uaillmhianach maidir le hinfheistíocht i seirbhísí molta i Leabhar Buiséid Chomhairle Cathrach na Gaillimhe 2026 - ina bhfuil maoiniú breise dírithe ar sholáthar tithíochta; glanadh sráide; Athfhorbairt Mhúsaem Cathrach na Gaillimhe; tacaíochtaí do dhaoine gan dídean; cothabháil saoráidí pobail; cosáin; scéimeanna deontais; foirne chun plandaí a chur agus a chothabháil; oifigeach rochtana nua do dhaoine faoi mhíchumas; chomh maith le bearta chun turasóireacht agus seachadadh eacnamaíoch a neartú.
Cuirfear an Leabhar Buiséid atá beartaithe i láthair lena ghlacadh ag Cruinniú Cinn Bhliana ar Bhuiséad Chomhairle Cathrach na Gaillimhe Dé Luain an 24 Samhain 2025.
Bhí an méid seo a leanas le rá ag Leonard Cleary, Príomhfheidhmeannach Chomhairle Cathrach na Gaillimhe, "Tá na Comhaltaí Tofa agus an Ardbhainistíocht i mbun plé leanúnach spriocdhírithe chun seachadadh cuimsitheach seirbhíse a sholáthar in 2026. Glactar cur chuige bunúsach sa Leabhar Buiséid - ag díriú ar sheirbhísí riachtanacha a bhfuil cónaitheoirí ag brath orthu gach lá, idir dheisiúchán cosán agus bóithre, spásanna poiblí a ndéantar cothabháil mhaith orthu, tithíocht nua agus saoráidí áitiúla. Le tacaíocht na gComhaltaí Tofa, neartóidh an Buiséad croí-oibríochtaí agus cinnteoidh sé luach ar airgead agus feabhas ar chaighdeán na beatha ar fud na cathrach."
I measc na bpríomhréimsí seachadta do Bhuiséad 2026 tá:
- Tithíocht agus Forbairt Uirbeach: Tithíocht nua a sholáthar, agus stoc tithíochta atá ann cheana a chothabháil; dul i ngleic le tréigean; pleananna ceantair áitiúla do na hArdáin, Muirbheach agus Caisleán Gearr; agus feabhas a chur ar thacaíochtaí do dhaoine atá gan dídean
- Seirbhísí poiblí agus bonneagar pobail: méadú ar ghlanadh agus ar chothabháil sráide chun eispéireas an chustaiméara a fheabhsú agus chun tacú leis an bhfeachtas do Chathair na Gaillimhe cur leis an mBonn Óir a buadh ag Gradaim Náisiúnta na mBailte Slachtmhara 2025; saoráidí pobail a chothabháil; scéimeanna deontais; deisiú cosán; foirgnimh phoiblí a iarfheistiú; soilsiú poiblí; limistéir mhargaidh a athchóiriú; Straitéis Spásanna Glasa a chur i gcrích; an músaem a athfhorbairt; agus Oifigeach Rochtana do Dhaoine faoi Mhíchumas a cheapadh
- Spóirt agus caitheamh aimsire: Leanúint ar aghaidh le dul chun cinn na Máistirphleananna do spóirt agus do chaitheamh aimsire; cothabháil páirceanna agus gairdíní; deontais spóirt níos airde; agus scéimeanna feabhsúcháin áitiúla ar fud na cathrach.
- Tionscnaimh Eacnamaíocha agus Airgeadais: Straitéisí forbartha eacnamaíochta agus turasóireachta a chur i gcrích; an scéim Feabhsúcháin Éadan Siopaí a leathnú; infheistíocht a dhéanamh i bPlean Miondíola nua do Ghaillimh; scéim dreasachta íocaíochta d'íocóirí rátaí; agus infheistíocht i bhféilte agus in imeachtaí.
- Athfhorbairt lucht saothair agus eagraíochta: Digitiú seirbhísí agus próiseas a mhéadú
Bearta Maoinithe
Mar chuid de ghlacadh Bhuiséad 2026, breithneoidh Comhaltaí Tofa foinsí ioncaim chun aghaidh a thabhairt ar easnamh i seachadadh seirbhíse beartaithe, lena n-áirítear moladh chun Ráta Bliantúil ar an Luacháil (ARV) a choigeartú go 0.26, agus moltar scéim dreasachta íocaíochta de 5% d'íocóirí rátaí faoi bhun €30,000 freisin. Fíric thábhachtach is ea go n-íocann 93% de na hÍocóirí Rátaí níos lú ná €30,000 – d’iarr go leor acu, agus gach cuma air go mbainfidh siad leas as an scéim dreasachta íocaíochta seo de 5%.
In 2025, ghlac na Comhaltaí Tofa cinneadh suntasach an ARV a mhéadú i gCathair na Gaillimhe, ionas go mbeidh sé ag teacht leis an gcuid eile den tír - ó 0.217 go 0.23.
Cé gur cuireadh fáilte roimh an ardú sin, tá an méadú fós taobh thiar de mheán na tíre - i bhfad níos ísle ná rátaí ARV i gcathracha Bhaile Átha Cliath, Luimnigh, Chorcaí agus Phort Láirge.
Breithneoidh baill freisin mionmhéadú a dhéanamh ar tháillí páirceála ionas go mbeidh siad níos gaire do na táillí a chuireann oibreoirí tráchtála sa chathair i bhfeidhm. Is ionann na rátaí méadaithe agus €2.50 san uair, agus gearrfaidh carrchlóis fhadtéarmacha ar nós Charrchlós Bhóthar na Díge agus na hArdeaglaise ráta laethúil €12.50 agus ráta míosúil €130.
